Awans społeczny a relacje rodzinne w biografiach akademików z klas ludowych
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki, Polska
 
2
Instytut Analiz Edukacji, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Polska
 
 
Data nadesłania: 12-01-2023
 
 
Data ostatniej rewizji: 27-03-2023
 
 
Data akceptacji: 28-03-2023
 
 
Data publikacji: 30-12-2023
 
 
Autor do korespondencji
Olga Małgorzata Kurek-Ochmańska   

Instytut Analiz Edukacji, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Polska
 
 
Studia Humanistyczne AGH 2023;(2):7-28
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Niniejszy artykuł dotyka problematyki nierówności szans edukacyjnych i możliwości realizacji kariery naukowej przez osoby wywodzące się z klas ludowych, która w polskiej przestrzeni badawczej nie była dotychczas eksplorowana. Podstawowym źródłem danych w niniejszym artykule są narracyjne wywiady biograficzne z pracownikami dydaktyczno-badawczymi polskich uczelni, którzy mimo pochodzenia z mniej uprzywilejowanych rodzin, nieposiadających znacznych zasobów kapitału społecznego, kulturowego i ekonomicznego, zdołali osiągnąć sukces w świecie naukowym. Główne pytanie badawcze brzmi: w jaki sposób konfiguracja różnego rodzaju kapitałów zakumulowanych i mających swoje źródło w rodzinie wiąże się z rozwojem kariery akademickiej w Polsce? Autorzy artykułu proponują upowszechnienie nowych pojęć teoretycznych: „antykapitał rodzinny” oraz „podwyższony kapitał kulturowy”.
 
REFERENCJE (54)
1.
Andrejuk, K. (2016). Awans społeczny kobiet w czasach PRL. Dynamika struktury i sprawczości. Przegląd Socjologiczny, 65, 3, 157–179.
 
2.
Atkins, L. (2017). The odyssey: school to work transitions, serendipity and position in the field. British Journal of Sociology of Education, 38, 641–655.
 
3.
Bentley, L. (2020). Jackie Goes Home Young Working-Class Women [niepublikowana rozprawa doktorska]. University of the West of England.
 
4.
Berry, J.W., Phinney, J.S., Sam, D.L., Vedder, P.H. (2006). Immigrant youth in cultural transition: acculturation, identity and adaptation across national contexts. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
 
5.
Borowicz, R. (2020). Nierówności społeczne w dostępie do wykształcenia. Casus Suwalszczyzny. Olecko: Wszechnica Mazurska.
 
6.
Bourdieu, P. (1997). The Forms of Capital. W: Albert H. Halsey (red.), Education: Culture, Economy, and Society. New York: Oxford University Press, 46–58.
 
7.
Bourdieu, P., Passeron, J.C. (1979). The inheritors: French students and their relation to culture. Chicago: University of Chicago Press.
 
8.
Bourdieu, P. (2006). Dystynkcja. Warszawa: Scholar.
 
9.
Bukowski, P., Novokmet, F. (2021). Between communism and capitalism: long-term inequality in Poland, 1892–2015. Journal of Economic Growth, 26, 187–239.
 
10.
Case, K. (2017). Insider Without: Journey across the Working-Class Academic Arc. Journal of Working-Class Studies, 2, 2, 16–35.
 
11.
Chomczyński, P. (2015). Problem etykietowania i stygmatyzacji wśród wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. Socjologiczna analiza. Studia Socjologiczne, 4, 205–236.
 
12.
Crew, T. (2020). Higher Education and Working-Class Academics. Cham: Palgrave Macmillan.
 
13.
Dębska, K. (2020). Doświadczenie awansu klasowego jako kontekst kształtowania się relacji między braćmi i siostrami. Studia BAS 2, 62, 111–128.
 
14.
Domański, H., Karpiński, Z., Przybysz, D., Straczuk, J. (2015). Wzory jedzenia a struktura społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
15.
Eribon, D. (2019). Powrót do Reims. Wydawnictwo Karakter.
 
16.
Flyvbjerg, B. (2005). Pięć mitów o badaniach typu studium przypadku. Studia Socjologiczne, 2, 41–69.
 
17.
Frączek, A. (2017). Rodzina i wartości chrześcijańskie jako elementy tożsamości kulturowej. Cywilizacja i Polityka, 15, 15, 165–180.
 
18.
Furnham, A., Bochner, S. (1982). Social difficulty in a foreign culture: an empirical analysis of culture shock. W: S. Bochner (red.), Cultures in contact: studies in cross-cultural interactions (s. 161–198). Oxford: Pergamon.
 
19.
Gdula, M., Lewicki M., Sadura P. (2014). Praktyki kulturowe klasy ludowej. Instytut Studiów Zaawansowanych, Warszawa.
 
20.
Grochalska, M. (2011). Transgresyjne trajektorie. Zmiany statusu społecznego w perspektywie biograficznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
21.
Gross, F. (1986). Proletariat i kultura. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
 
22.
Hurst, A., Vitale, A. (2016). Academia’s Other Diversity Problem: Class in the Ivory Tower, The Hampton Institute, available. Pobrano z: https://www.hamptonthink.org/r... [27.07.2021].
 
23.
Hurst, R.R., Pattath, P. (2018). Organizational identity in acculturation in cross-border acquisitions: Implications for HRD practitioners in global M&A. Human Resource Development International, 1–24. doi.org/10.1080/13678868.2018.1488487.
 
24.
Izdebska, J. (2015). Dziecko – dzieciństwo – rodzina – wychowanie rodzinne. Kategorie pedagogiki rodziny w perspektywie personalistycznej. Białystok: Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku.
 
25.
Jusiak, R. (2012). Wychowanie społeczne w katolickiej rodzinie. Pedagogika Rodziny, 2, 1, 62–77.
 
26.
Kawula, S. (2007). Rodzina jako grupa i instytucja opiekuńczo-wychowawcza, W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszar i panorama problematyki (s. 47–82). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
27.
Kawula, S., Brągiel, J., Janke, A.W. (2007). Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
28.
Kawula, S. (2005). Drogi dystansujące biografie ludzkie: marginalizacja, wykluczenie i normalizacja. Przykład bezrobocia i biedy w małym mieście. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej (s. 53–68). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
 
29.
Kocik, L. (2002). Wzory małżeństwa i rodziny: od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności. Oficyna Wydawnicza AFM.
 
30.
Król, K. (2017). Reprodukcja siły roboczej w kapitalizmie. Praktyka Teoretyczna, 3, 237–260.
 
31.
Lareau, A. (1989). Home advantage: Social class and parental intervention in elementary education. Lanham: Rowan and Littlefield.
 
32.
Lareau, A. (2003). Unequal childhood: Class, race, and family life. Berkeley: University of California Press.
 
33.
Lawler, S. (2013). Identity. Sociological Perspectives. Cambridge: Polity.
 
34.
Lenartowicz, M. (2012). Klasowe uwarunkowania sportu z perspektywy teoretycznej Pierre’a Bourdieu. Kultura i Społeczeństwo, 1, 56. doi.org/10.2478/v10276-012-0023-3.
 
35.
Łuczaj, K. (2018). Ku biograficznemu badaniu doświadczenia klasy ludowej. Krytyka metodologicznego podejścia Pierre’a Bourdieu. Studia Socjologiczne, 2, 93–114.
 
36.
Kwiek, M. (2015). Międzypokoleniowa ruchliwość społeczna. Szkolnictwo wyższe a drabina edukacyjna i zawodowa w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2, 46, 171–201.
 
37.
Mckenzie, L. (2015). Narrative, ethnography and class inequality: Taking Bourdieu into a British council estate. W: P. Bourdieu: The next generation (s. 25–36). Routledge.
 
38.
Mead, M. (1978). Culture and commitment: The new relationships between the generations in the 1970s (Rev. ed.). Anchor Press/Doubleday.
 
39.
Russo, J., Lee Linkon, S. (2005). What’s New about New Working-Class Studies?, W: J. Russo, S. Lee Linkon (red.). New Working-Class Studies (s. 2–18). Ithaca: Cornell.
 
40.
Sam, D.L., Berry, J.W. (2006). The Cambridge handbook of acculturation psychology. Cambridge University Press. doi.org/10.1017/CBO9780511489891.
 
41.
Sikorska M. (2012). Życie rodzinne. W: A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie (s. 185–228). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
42.
Słupska, K. (2005). Młodzież na zakręcie historii  – między karierą a marginalizacją społeczną, W: K. Marzec-Holka (Red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalne (s. 170–178). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
 
43.
Steinmetz, G. (2004). Odious Comparisons: Incommensurability, the Case Study, and “Small N’s” in Sociology. Sociological Theory, 22, 3, 371–400.
 
44.
Streib, J. (2011). Class Reproduction by Four Year Olds. Qualitative Sociology, 34, 337–352.
 
45.
Tyszka, Z. (2003). Rodzina we współczesnym świecie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
 
46.
Urbańska, S. (2014). Is Apostasy from a Family Possible? The Apostasy from an Alcoholic-Abusive Family as a Variant of (Un)Becoming a Daughter  – the Case of Natalia. Qualitative Sociology Review, 10, 1, 80–103.
 
47.
Vohlídalová, M. (2011). Academic duets: On the professional and private life in science. Prague: Institute of Sociology AS CR.
 
48.
Ward, C., Rana-Deuba, A. (1999). Acculturation and adaptation revisited. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30, 372–392.
 
49.
Ward, C., Bochner, S. Furnham, A. (2001). The psychology of culture shock. Sussex: Routledge.
 
50.
Wardęcka, J. (2005). Zmarginalizowane dzieciństwo w średnim mieście. Próba diagnozy. W: K. Marzec-Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalne (s. 155–162). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
 
51.
Wengraf, T. (2018). Researching dated, situated, defended, and deciding/evolving subjectivities by biographic-narrative interview. Psychoanalysis, the psycho-societal unconscious, and biographic-narrative interview method and interpretation, W: K. Stamenova i R. Hinshelwood (red.), Methods of Research into the Unconscious: applying Psychoanalytic Ideas to Social Science (s. 211–234). London  – New York.
 
52.
Wengraf, T., Chamberlayne, P. (2006). Interviewing for life-histories, lived situations and personal experience: The Biographic-Narrative Interpretive Method (BNIM) Shortest Short Guide to BNIM interviewing and interpretation (version 6.8). Pobrano z: https://www.scribd.com/documen... [8.05.2022].
 
53.
Xu, C. (2020). Tackling rural-urban inequalities through educational mobilities: rural-origin Chinese academics from impoverished backgrounds navigating higher education. Policy Reviews in Higher Education, 4, 2, 179–202.
 
54.
Yosso, T.J. (2005). Whose culture has capital? A critical race theory discussion of community cultural wealth. Race Ethnicity and Education, 8, 1, 69–91.
 
eISSN:2300-7109
Journals System - logo
Scroll to top