„Szara przestrzeń”. Charakterystyka postkolonialnego i urbanistycznego dyskursu krytycznego Orena Yiftachela
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Teorii Literatury i Krytyki Artystycznej, Uniwersytet Gdański, Polska
 
 
Data nadesłania: 29-12-2019
 
 
Data ostatniej rewizji: 09-02-2020
 
 
Data akceptacji: 01-03-2020
 
 
Data publikacji: 30-03-2020
 
 
Autor do korespondencji
Martyna Anna Wielewska-Baka   

Zakład Teorii Literatury i Krytyki Artystycznej, Uniwersytet Gdański, Polska
 
 
Studia Humanistyczne AGH 2020;19(1):41-54
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia kluczowe narzędzia i metody tzw. krytycznej teorii urbanistycznej zaproponowanej przez Oren Yiftachela, izraelskiego badacza i aktywisty wykładającego na Wydziale Geografii na Uniwersytecie Ben Guriona w Beer Shevie. Autorka omawia fenomen „szarej przestrzeni” (czy: „miejskich nieformalności”), który doskonale odzwierciedla niższy status niektórych obywateli miejskich, reprezentowany u Yiftachel przez autochtoniczną populację Beduinów. Tego typu zjawisko może być obserwowane również pośród innych zbiorowości w miastach przynależących do globalnego Wschodu czy Południa. Autorka podąża za izraelskim badaczem ku inspiracjom kolonialnym i (neo)marksistowskim, by przedstawić znaczenie pojęć „pełzającego apartheidu”, hegemonii, artykulacji i antagonizmu. Według Yiftachela marginalizowane grupy mają zdolność wyrażania swojej antagonistycznej postawy w miejskich, kulturowych i politycznych praktykach, np. poprzez tzw. „sumood” czy budowanie pamięci.
 
REFERENCJE (40)
1.
Amara, Ahmad i Oren, Yiftachel. 2014. „Confrontation in the Negev. Israeli Land Policies and the Indigenous Bedouin-Arabs”.
 
3.
Ashcroft, Bill, Griffiths Gareth i Tiffin Helen. 2007. Post-colonial Studies. The Key Concepts, London and New York: Routledge.
 
4.
Avni, Nufar, Yiftachel, Oren. 2014. The New Divided City? Planning and „gray space” between global north-west and south-east, w: Parnell Susan, Oldfield, Sophie (red.), The Routledge Handbook on Cities of the Global South. London and New York: Routledge, 487-505.
 
5.
Bielska, Ewa 2013. Koncepcje oporu we współczesnych naukach społecznych. Główne problemy, pojęcia, rozstrzygnięcia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
 
6.
Codogni, Paulina. 2016. Architektura oddzielenia: polityka władz Izraela wobec Palestyńczyków mieszkających na Zachodnim Brzegu Jordanu w pierwszych dekadach XXI wieku. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
 
7.
Davis, Mike. 2009. Planeta slumsów. Bielińska Katarzyna, tł. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
 
8.
Ethnic Frontiers And Peripheries: Landscapes of Development And Inequality In Israel. 2018. Yiftachel, Oren, Meir Avinoam (red.), New York: Routledge.
 
9.
Frantzman, J. Seth, Havatzelet Yahel. i Kark Ruth. 2012. Contested Indigeneity: The Developement of an Indigenous Discourse on the Bedouin of the Negev, Israel, „Israel Studies”.
 
10.
17 (1): 78-1-4.
 
11.
Hegemonies and Resistance: Israelis in Conflict. 2004. Kemp A. Yiftachel O., Newman.
 
12.
D., Ram, U. (red.), Sussex Academic Press.
 
13.
Kedar, Alexandre, Amara, Ahmad, Yiftachel, Oren 2018. Emptied Lands: Legal Geography of Bedoin Rights in the Negev. Redwood City, CA: Stanford University Press.
 
14.
Kisiel, Anna. 2019. Nieformalne miasta – wyzwania dla architektury społecznej. „Przestrzeń. Urbanistyka. Architektura” (2): 23-30.
 
15.
Kurowski Karol 2013. Samoorganizacja w wielkomiejskim slumsie: przykład Limy. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
 
16.
Jasiński Artur. 2013. Architektura w czasach terroryzmu: miasto, przestrzeń publiczna, budynek. Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business.
 
17.
Jasiński, Artur. 2016. Architektura i urbanistyka Izraela. Kraków: Oficyna AFM.
 
18.
Majewska, Ewa. 2019. Słaby opór. Obraz, wspólnota i utopia poza paradygmatem heroicznym, „Praktyka Teoretyczna” 2 (32): 7-21.
 
19.
McGuirk, Justin. 2015. Radykalne miasta: przez Amerykę Łacińską w poszukiwaniu nowej architektury, Wawrzyńczak, Marcin tł., Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana: Fundacja Res Publica im. H. Krzeczkowskiego.
 
20.
Morawski, Karol. Dyskurs. Hegemonia. Demokracja. Analiza krytyczna projektu demokracji radykalnej E. Laclau i Ch. Mouffe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
21.
Rudnicki B., Zbigniew. 2012. Kultura i rozwój jako podstawowe kategorie odniesienia.
 
22.
w tworzącym się prawie ludów tubylczych, „Zeszyty Prawnicze” 12 (4): 7-38.
 
23.
Sagan, Iwona. 2000. Miasto. Scena konfliktów i współpracy, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
 
24.
Sand, Shlomo. 2011. Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski. Zbonikowska-Bernatowicz Hanna, tł. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
 
25.
Szynkiewicz, Sławoj. 2002. Ofiary wewnętrznej kolonizacji, w: Derlicki Jarosław, Lipiński Wojciech (red.) Pierwsze narody. Społeczności rdzenne i idea tubylczości we współczesnym świecie, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 17-25.
 
26.
The Power of Planning: Spaces of Control and Transformation. 2001. Yiftachel, Oren, Little, Jo, Hedgcock , Alexander Ian (red.), Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
 
27.
White, Ben. 2010. Apartheid izraelski. Przewodnik dla początkujących. Bartolik Michał Paweł, tł. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
 
28.
Wielewska-Baka, Martyna. 2014. Ahawat Israel. O krytyce i miłości do Izraela. „Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne (1): 207-212.
 
30.
Williams, Raymond. 1989. Marksizm i literatura. Chojnacki Antoni, Kasperski Edward,.
 
31.
tł. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
32.
Wing-Hung, Ho. 2011. James Scott’s resistance/hegemony paradigm reconsidered, „Acta Politica” 46 (1): 43-59.
 
33.
Wróblewski, Michał. 2016. Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego.
 
34.
i jej współczesne kontynuacje, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
 
35.
Yiftachel, Oren. 2006. Ethnocracy: Land and Identity Politics in Israel/Palestine. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
 
36.
Yiftachel Oren. 2008. Epilogue: Studying Naqab/ Negev Bedouins – Toward a Colonial Paradigm?, „ HAGAR. Studies in Culture, Polity and Identities” 8 (2): 83-108.
 
37.
Yiftachel Oren. 2009a. Critical Theory and Gray Space. Mobilization of the Colonized. „City”.
 
38.
13 (2-3): 240-256.
 
39.
Yiftachel Oren. 2009b. Theoretical Notes on Gray Cities: the Coming of Urban Apartheid? „Planning Theory” 8 (1): 87-99.
 
40.
Yiftachel Oren. 2015. Epilogue – from Gray Space to Equal Metrozenship? Reflections On Urban Citizenship, „International Journal of Urban and Regional Research” 39 (4): 726-737.
 
eISSN:2300-7109
Journals System - logo
Scroll to top